Türk dış politikasında büyük ivme

Türk dış politikası son aylarda birbiri ardına hızla gerçekleşen birbirini güçlendiren gelişmelerle ivme kazandı.

• Türkiye'nin ABD ile ilişkileri, TBMM'nin İsveç'in NATO üyeliğini imzalaması ve ABD Kongresi'nin Türkiye'ye F-16 savaş uçağı satışına onay vermesiyle yeni bir sayfaya girdi. Dolayısıyla iki ülke, PKK terörüne, Irak'a, Suriye'ye, Gazze'ye ve Afrika'ya yönelik yeni bir işbirliği yöntemi geliştiriyor. Washington'daki bazı kurumların bir sonraki başkanlık seçimleri öncesinde ABD'nin Irak ve Suriye'den olası çekilmesi üzerinde çalıştığı göz önüne alındığında, Türkiye ve ABD stratejik değerlendirmelerini birbirleriyle paylaşmak zorunda kalıyor.

• Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 14 Şubat'ta Mısır'a yaptığı ziyaret, Türkiye ile stratejik ortaklıkta yeni bir dönemin başlangıcı oldu. Mısır Cumhurbaşkanı'nın yaklaşan Ankara ziyareti bu yeni hikayeye katkıda bulunacak. İki hükümet, Doğu Akdeniz'den Libya'ya, Gazze'deki trajediden ekonomik yatırımlara kadar geniş bir yelpazede çalışmalar yapıyor.

• Türkiye ile Somali, 8 Şubat'ta savunma ve ekonomik işbirliğine ilişkin çerçeve anlaşması imzaladı. Bu anlaşma terörizmi, dış tehditleri, korsanlığı ve yasa dışı balıkçılığın yanı sıra Somali kıyılarının korunmasını, deniz kaynaklarının geliştirilmesini ve bir donanma inşa edilmesini kapsıyor. Bu doğrultuda Türkiye, Kızıldeniz'deki varlığını güçlendirerek diğer Afrika ülkeleriyle ilişkilerini bir sonraki aşamaya taşıyacak bir model geliştirdi.

• 14 Mart'ta Bağdat'ta gerçekleştirilen Türkiye-Irak güvenlik zirvesi ikili ilişkilerde önemli bir atılımı temsil etti. PKK'ya karşı mücadelede ortak adımlar atan iki hükümet, kara sınırları boyunca güvenlik koridoru oluşturulması ve kalkınma yolu projesinin hızlandırılması konusunu görüştü.

Son olarak Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Fransız mevkidaşı Emmanuel Macron arasındaki anlaşmazlık ve NATO ile Rusya arasında çatışma ihtimali karşısında Türkiye, Rusya ile Ukrayna arasında tahıl anlaşmasından daha kapsamlı bir anlaşmaya varılması yönünde çalışmalarını sürdürüyor.

Türk stratejik diplomasisi

Türkiye'nin yukarıda sayılan durumlarda açıkça görülen diplomatik faaliyetleri birbirini tamamlamaktadır. Türk dış politika yapıcıları, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın liderliğinde, uluslararası sistemin kaotik geleceğini analiz ediyor ve ilgili dosyaları, aralarındaki bağlantıları da dikkate alarak gözden geçiriyor. Buna göre normalleşme politikası çeşitli alanlarda stratejik ortaklıkların önünü açıyor. Komşularla daha önce yaşanan gerilimlerin yerini ortak çözüm arayışları ve ortaklıkların güçlendirilmesi alıyor. Böylece Türkiye, mevcut ittifaklarını korurken, dengeleme hamlesinin faydalarını da en üst düzeye çıkarmaya çalışıyor. Ülke, güç boşluklarının ortasında inisiyatif alarak güvenliği, istikrarı ve ekonomik işbirliğini geliştirmek için yurtdışındaki askeri ayak izini kullanıyor. Aynı zamanda güvenlik, savunma, enerji ve ticaret birbirini tamamlayan sektörler olarak Türkiye'nin dış politika hedeflerini desteklemektedir. Diplomasi, bir güç çarpanı yaratmak için tüm bu alanları koordine eder.

Dünyanın bir kaos dönemine girdiğinin en çok farkında olan ülke olan Türkiye, yeni girişimlerle bölgesel ve küresel nüfuzunu güçlendirmeye devam edecek. Ankara, bu kaotik ortamda riskleri yönetmenin ve fırsatları yakalamanın kritik öneminin farkındadır. Erdoğan'ın deneyimi ve güçlü liderliği, iç siyasi istikrar, genişleyen ulusal yetenekler ve dinamik, eğitimli iş gücü Türkiye'nin başlıca avantajları arasında yer alıyor.

Bu yeni dış politika ivmesinin amacı nedir? Bu sorunun cevabını Erdoğan'ın Mayıs 2023'teki seçim beyannamesinde bulmak mümkün:

“Kapsamlı bir dış politikayla Türkiye eksenini üç stratejik hat üzerinde inşa etmeye devam etmek:

1- Türkiye çevresinde barış, refah ve istikrar kuşağının oluşturulması,

2- Kıtasal girişimlerin yeni adımlarla kurumsallaştırılması,

3- Daha adil bir küresel düzenin inşasına yönelik çabalara öncülük etmek.”

Şu sıralar belediye seçimleriyle meşgul olan Erdoğan, bu hedefine ulaşmak için bir kez daha yola çıkacak.