Kayıplar artarken Ukraynalılar askerlik hizmetinin geleceğini hararetle tartışıyor

Ağır kayıplar ve yaklaşık iki yıldır süren şiddetli siper savaşları, ordunun saflarını doldurmaya çalıştığı bir dönemde giderek daha güncel hale gelen zorunlu askerlik hizmetinin geleceği konusunda şiddetli bir tartışmayı ateşledi.

Cumhurbaşkanı Volodymyr Zelensky geçen ay ordunun Ukrayna'da konuşlanmış yaklaşık 600.000 Rus askeriyle savaşmak için yarım milyona kadar insanı seferber etmeyi planladığı konusunda uyardı.

Ancak geçen yaz çatışmalardan ve sendeleyen karşı saldırılardan tükenen bir ülkede konunun ne kadar hassas olduğu göz önüne alındığında, karar vermeden önce “daha fazla argümanı” dinlemesi gerektiğini söyledi.

Saflarında 850.000 civarında asker bulunan Ukrayna, herhangi bir kayıp veya cepheye konuşlandırılan asker sayısı hakkında bilgi vermiyor.

Yine de Ukrayna mezarlıklarının askeri sektörü büyümeye devam ediyor.

Ağustos ayında The New York Times tarafından yayınlanan son ABD tahminleri, ölü sayısının yaklaşık 70.000, yaralı sayısının ise 120.000'e kadar çıktığını gösteriyor.

– Yaşta azalma –

Ukraynalıların toplu halde gönüllü olarak cepheye gittiği ilk birkaç aydaki vatanseverlik ivmesi artık yok.

Ukrayna medyasında erkeklerin umutsuzca askere alınmadan kaçmaya çalıştığına dair haberler giderek artıyor.

Aralık ayında hükümet, askerlik kıdemini 27 yıldan 25 yıla düşüren ve askere alınma sürecini basitleştiren bir yasa tasarısını Meclis'e sundu.

Ancak yasa tasarısı, zorunlu askerlik hizmetini belirsiz bir süreden 36 aya indirirken, aynı zamanda vicdani retçiler için sürücü ehliyetlerine kısıtlama getirilmesi gibi yeni cezalar da getiriyordu.

Ukrayna'nın insan hakları ombudsmanı Dmytro Lubinets, giderek artan cezaların sorun olduğu konusunda uyardı.

“Rusya'yla savaşarak kanunların artık işlemediği ve Anayasa'nın sadece bir kağıt parçası olduğu Rusya gibi bir noktaya gelemeyiz” dedi.

Hareketin tartışmalı olduğu kanıtlandı.

42 yaşındaki sakin Olena, AFP'ye “Ben şahsen mülke el konulması gibi sert cezalara karşıyım” dedi.

Güçlü bir tepkinin ardından çok sayıda milletvekili ve başkanlık, metnin tartışılıp değiştirileceğine dair güvence verdi.

Ukrayna Başkomutanı Valery Zaluzhny ve Savunma Bakanı Rüstem Umerov'un da katıldığı parlamento savunma komitesi, Perşembe günü kapalı kapılar ardında taslağı değerlendirmeye başladı.

– “Savaş yoksullar içindir” –

Taslakta önerilen değişiklikler sosyal medyada büyük bir tepkiye yol açtı ve seferberliğin en iyi şekilde nasıl ele alınabileceğine dair birçok fikir ortalıkta dolaştı.

İktidar partisi milletvekili Mariana Polsterla, bütçeye önemli miktarda bağış yapılması karşılığında halkın seferberlikten muaf tutulmasını önerdi.

Bir kişi milletvekilinin Facebook sayfasına “Parası olmayanlar da siperlerde vıraklayıp çocuklarını yetim bıraksınlar…” yorumunu yaptı.

Bir diğeri “Savaş yoksullar içindir” dedi.

Eski Ekonomi Bakanı Tymofy Mylovanov, Amerika Birleşik Devletleri hükümetinin doğum günlerini rastgele seçtiği Vietnam Savaşı'nı anımsatan bir taslak piyango fikrini ortaya attı.

“Devlet rastgele bir gün ve bir ay seçiyor. Bu günlerde doğanlar seferber edilecek” diye konuştu.

Tanınmış avukat ve aktivist Larysa Denysenko, “Bir tımarhane” yanıtını vererek önerileri “kesinlikle zararlı” olarak nitelendirdi.

Ayrıca asker rotasyonu ve uzun süredir cephede bulunanların terhis edilmesi yönünde çağrılar da vardı.

50 yaşındaki öğretmen Lyudmyla, “Eğer konu ulusal güvenlikle ilgiliyse, o zaman tüm insanlar, tüm vatandaşlar katılmalı” dedi.

AFP'ye “Kocam 28 Şubat'tan beri savaşta” dedi. “Damadım savaşta. Neden bazı insanlar savaşsın da diğerleri savaşmasın?” diye sordu.

Diğerleri yurtdışındaki Ukraynalıları evlerine dönüp savaşmaya teşvik edecek önlemler istiyor.

Gönüllü olarak orduya katılan yazar Artem Chekh, “Bu katliam gerçekliğinde adalet olamaz” dedi.

“Eğer tesisatçılar ve katipler orduya katılmazlarsa, düşman ordusu aynı tesisatçılar ve katipler için gelecektir” diye uyardı.

bur-ant/cad/bp